Dlaczego w różnych porach roku używamy różnych środków smarnych do łańcucha rowerowego?
Dostaliśmy ciekawe rozważania od zapalonego rowerzysty, które możecie sprawdzić poniżej;)
Podczas pobytu za oceanem mój przyjaciel był bardzo zdziwiony, że nie stosuje się do zasady, ze rodzaj smaru do łańcucha rowerowego jest ściśle uzależniony od pory roku i temperatury, w jakiej używam roweru. W jego drużynie rowerowej była to podstawowa zasada dotycząca wyboru rodzaju smaru do łańcucha. Zaintrygowany tematem poszperałem trochę w literaturze chemii rowerowej oraz olejowej pogłębiłem swoja wiedzę i stwierdziłem, ze jego zasada ma podstawy w literaturze naukowej. Ponieważ jako nieliczni producenci smarów rowerowych podajecie temperatury, w jakich zalecacie stosowanie smarów rowerowych pragnę się podzielić z Wami moją wiedzą w tym zakresie.
Dotyczy to w szczególności zmiany parametrów oleju bazowego w zależności od temperatury, zdolności smaru do wypłukiwania, odporności na korozję, zdolności do pełzania.
Takie uwarunkowania jak podane wyżej dotyczą tylko oleju bazowego a pamiętać należy, że decydujący wpływ, na jakość smaru do łańcucha rowerowego maja zawarte w nim dodatki, których działanie też uzależnione jest od temperatury, wilgotności, a nawet wysokości, na jakiej go stosujemy.
Trzeba jednoznaczne zaznaczyć, że dodatki antykorozyjne i antyutleniające, modyfikatory tarcia, dodatki EP lub dodatki przeciw zużyciowe, które maja zapobiegać przedwczesnemu starzeniu się oleju, jak również przeciwdziałać korozyjnemu bądź poprawie smarowności są związkami o skomplikowanej budowie chemicznej, ale również są bardzo wrażliwe na zmiany temperatury i wilgotności.
Te wszystkie parametry są niezależne od tego czy mamy do czynienia z olejami mineralnymi czy syntetycznymi. W olejach, które określamy, jako mineralne olej bazowy jest produktem rafinacji ropy naftowej. Może to być produkt lepszej lub gorszej jakości w zależności od rodzaju rafinacji, może mieć różne parametry lepkościowe, ale ma pewne ograniczenia – do uzyskania wysokiego wskaźnika lepkości (czyli wskaźnika określającego odporność na spadek lepkości ze wzrostem temperatury) wymaga się dodawania specjalnych dodatków, które nie zawsze korzystnie wpływają na parametry oleju jako środka smarnego.
Oleje syntetyczne to takie, w których olej bazowy lub jego znacząca część powstaje w wyniku syntezy chemicznej.Produkt powstały na wskutek takiej syntezy ma od początku dobre własności smarne i lepkościowe, które nie ulegają zmianom pod wpływem małych bodźców zewnętrznych, z jakimi mamy do czynienia podczas jazd rowerowych nawet w ekstremalnych warunkach. Który olej za tym wybrać? Bazowe oleje syntetyczne dzięki swej unikalnej konstrukcji zaplanowanej przez konstruktora, są o wiele odporniejsze na procesy starzenia niż tradycyjne oleje mineralne.
Pozwala to nie tylko wydłużyć okres ich eksploatowania, lecz dodatkowo gwarantuje, że od wymiany do wymiany olej syntetyczny zachowuje wysokie parametry. Te wszystkie zalety sprawiają, że pomimo znaczącej różnicy w cenie, oleje syntetyczne wypierają oleje mineralne w całej branży środków smarnych rowerowych.
Należy pamiętać, że w czasie eksploatacji oleju następuje: zużywanie się (wyczerpywanie) pakietu dodatków uszlachetniających, zużywanie się samego oleju bazowego, zmiana wartości smarnej na wskutek negatywnego wpływu wody, błota i kurzu na aplikowany smar łańcuchowy.
Wracając do moich rozważań na temat wpływu lepkości oleju bazowego, na jakość smarowania łańcucha rowerowego, skupię się tylko na oleju syntetycznym, który uznałem, jako zdecydowanie lepszy dla potrzeb przemysłu rowerowego. Na wstępie odróżnić należy lepkość oleju od gęstości.
Gęstość jest to stosunek masy substancji do zajmowanej przez nią objętości. Gęstość nieznacznie zmienia się w zależności od temperatury i zmiany mają bardzo niewielki wpływu, na jakość oleju bazowego a co za tym idzie i wytrzymałość filmu olejowego i jego zdolność do przenoszenia środków smarnych do pożądanych miejsc.
Jeżeli chodzi o lepkość, to interesuje nas lepkość kinematyczna, która zwana jest również kinetyczną i jest stosunkiem (ilorazem) lepkości dynamicznej do gęstości płynu. Lepkość dynamiczna to iloraz naprężeń ścinających i szybkości ścinania.
Przyczyną lepkości w oleju są siły między molekularne, które utrudniają ruch molekuł,
a co za tym idzie i warstw względem siebie dając opór przy poślizgu. Im są one większe,
tym większe są opory tarcia wewnętrznego w oleju.
W zastosowaniach rowerowych najbardziej pożądaną cechą oleju bazowego jest niewrażliwość lepkości na zmiany temperatury.
Tak czy inaczej lepkość nie jest gęstością, ale jest parametrem określającym jak olej zachowa się w danej temperaturze. Dla naszych potrzeb interesuje nas lepkość kinematyczna w temperaturze dla jakich zaprojektowany został smar. Będzie to inna temperatura dla smaru do łańcucha zimowego, inna dla smaru na wiosnę a jeszcze inna dla smaru na letnie upały. Dla naszych rozważań pomijamy oleje wyprodukowane z technologią FST z dodatkiem metaloorganicznego polimeru tytanu, które zachowują się inaczej, ale są nieprzydatne dla naszych potrzeb rowerowych.
Wzrost lepkości oleju jest głównie powodowany przez obecność tlenu, który reaguje z węglowodorami zawartymi w formulacji olejowej i wywołuje ścinanie polimerów, które wprawdzie charakteryzuję się możliwością łatwej i szybkiej odbudowy (tym większej im lepszy olej )ale w końcu kiedyś kończą swoje możliwości regeneracji i nasz olej przestaje być dobrym smarem. Jaki zatem olej jest lepszy ?O dużej czy małej lepkości ?
Olej o zbyt niskiej lepkości cechuje się zbyt słabą odpornością filmu olejowego na obciążenia i dużą łatwością zerwania tegoż filmu pod, relatywnie, niewielkimi obciążeniami lub nawet niewielkimi naciskami wywołanymi deszczem..
Olej o zbyt dużej lepkości zbiera zbyt dużo zanieczyszczeń, które pogarszają jego smarność i odprowadzanie ciepła ale jest bardziej odpowiedni na wilgotne a nawet wodne warunki pracy.
Pora roku i panujące warunki w tym temperatura determinują dobór oleju bazowego i jego lepkość która musi być inna dla smaru zimowego a inna dla smaru wiosennego.
Kolejne zagadnienie związane z olejem bazowym to zachowanie się naszego smaru rowerowego na wilgoć i wodę. Z chemii podstawowej wiemy, że olej i woda nie mieszają się, gdyż woda to substancja polarna, a olej niepolarna. Cząsteczki wody oddziałują na siebie silniej podczas tzw. momentu dipolowego niż cząsteczki oleju, które nie posiadają takiego momentu.
Gdyby olej znalazł się na powierzchni wody i chcielibyśmy go wymieszać, musielibyśmy użyć więcej pracy energetycznej by wymieszać się z wodą, dlatego też na powierzchni wody powstaje jedynie płaska plama oleju.
By olej z wodą się zmieszały, należy dodać emulgatora, czyli detergentu bądź lecytyny np. mydła w płynie. Trzeba zaznaczyć, że niektóre dodatki smarne wymienione wyżej na tyle zmieniają budowę molekularną, że każdorazowo musimy sprawdzać ich wpływ na kontakt z wodą . Dotyczy to głównie tzw. smarów mokrych które zalecane są na mokre warunki pogodowe a nieraz np. przy przejeździe przez rzekę mamy do czynienia z próbą mieszania oleju z wodą. Ponieważ jesteście jednym z nielicznych producentów na rynku polskim którzy zwracają na to uwagę pragnąłem się podzielić swoimi uwagami na ten temat.
Łączę pozdrowienia
Krzysztof Baranowski
Tekst opublikowany za zgodą autora Krzysztof Baranowski [pisownia oryginalna]
Dziękuję za uwagi i spostrzeżenia z którymi się zgadzam. W ofercie eLUBE posiadamy w zasadzie dwa smary, które są dedykowane na okres wiosny, czyli pory roku w której mogą wystąpić zarówno słońce i ciepło jak i deszcz i chłodniejsze dni .
Pierwszy produkt to DRY LUBE eLUBE fioletowy smar do łańcucha rowerowego tzw suchy smar do łańcucha rowerowego co oznacza, że po wyschnięciu pozostawia powłokę smarną odporną na zmywanie, ziarnka piasku i nie reagującą na zmiany temperaturowe. Produkt oparty jest o bardzo nowoczesną syntetyczną bazę składającą się z mieszaniny złożonych związków syntetycznych zawierającą dodatki ekstremalnego ciśnienia zwiększających smarowanie nawet w trudnych warunkach jako podstawa. Zalecana temperatura stosowania produktu to - 10 do +110° C. Pełne dane produktu na stronie http://elube.pl/hybrid/dry-lube/
Drugim produktem polecanym na okres wiosny jest eLUBE Micro Lube który jest również syntetyczną mieszaniną - oleju poliestrowego i diestrowego oraz szeregu dodatków. Tak skomponowany produkt nie zmienia swoich właściwości w zakresie temperatur - 7 do +60° C i opracowany został dla jazdy stosowanej w wyścigach BMX, jazdach przełajowych, jazdach na rowerze górskim, maratonach rowerowych. Pełne dane produktu na stronie http://elube.pl/hybrid/micro-lube/
Tagi:
