Co to jest lepkość oleju?
Jednym z podstawowych wyróżników oleju smarnego jest jego lepkość. Lepkość (wiskoza, z łac. viscosus ‘lepki’) – charakteryzuje tarcie wewnętrzne wynikające z przesuwania się względem siebie warstw płynu podczas przemieszczenia.
W technice wyróżnia się:
-lepkość dynamiczną,
Jednostką tej lepkości jest Pascalosekunda, miliPascalosekunda w systemie jednostek (CGS)
1 Paskalosekunda (Pa·s) (1 Pas) 1 Pas = 10Puaz (P)= 1000 Centypuaz (cP)= 1 Kilogram na metr sekundę (kg/(m·s)) = 10 Gram na centymetr sekundę (g/(cm·s)) = 1 Newton sekunda na metr kwadratowy (N·s/m²)
W układzie SI analogiczną jednostką jest Pa·s. stad 1 Pa·s = 10 P
Lepkość dynamiczna danej cieczy wynosi 1 Pas (1 Pas calosekundę), jeżeli siła potrzebna do przesunięcia warstwy cieczy o powierzchni 1 cm względem drugiej takiej samej warstwy oddalonej o 1 cm, z prędkością 1 cm/sec, wynosi 1 dynę.
Puaz (symbol: P) –nazwany jest cześć francuskiego fizyka i lekarza Jeana L. M. Poiseuille’a.
Oto przykładowe wartości lepkości dynamicznej niektórych produktów
- woda:
w temperaturze 0 °C: 1,79 mPa·s
w temperaturze 25 °C: 0,89 mPa·s
w temperaturze 100 °C: 0,28 mPa·s
- gliceryna w temperaturze (25 °C): 935 mPa·s
- miód: 2–9 Pa·s
- etanol w temperaturze (25 °C): 1,05 mPa·s
- rtęć w temperaturze (20 °C): 1,559 mPa·s
- fenol w temperaturze (45 °C): 4,036 mPa·s
- smoła w temperaturze (20 °C): ~107 Pa·s
- krew w temperaturze (37 °C): ~3,5 mPa·s
– lepkość kinematyczną zwaną też kinetyczną, jest stosunkiem lepkości dynamicznej do gęstości ppłynu: Podstawowąjednostką miary tej llepkości wukładzie SI jjest m·s−1.-wg jednostki podstawowej o oznaczeniu m2/s –metr kwadratowy na sekundę wg symbolu jednostki.
W układzie CGS jednostką lepkości kinematycznej jest stokes: 1 St = 1 cm2·s−1 = 10−4 m2·s−1. Jej nazwa pochodzi od nazwiska irlandzkiego fizyka i matematyka George’a Gabriela Stokesa. 1 St = 1 cm2/s . 1 Stokes (1 St) jest jednostką bardzo duża, powszechnie używaną jest jednostka sto razy mniejsza 1 centiStokes (1 cSt). 1 mm2 /s = 1 cSt .
Lepkość 1 cSt posiada woda w temperaturze 4° C. Lepkość olejów ulega zmianie wraz ze zmianą temperatury. W miarę wzrostu temperatury lepkość oleju maleje i odwrotnie.
Jest jeszcze jedna nazwa dotycząca lepkości oleju – lepkość względna jest to stosunek lepkości dynamicznej badanej cieczy do lepkości cieczy wzorcowej (najczęściej wody). Jest to wielkość bezwymiarowa i można ją wyznaczyć poprzez porównanie czasu wypływu danej cieczy w porównaniu do czasu wypływu cieczy wzorcowej przez otwór kubka. W celu rozróżnienia lepkości względnej mierzonej w różnych lepkościomierzach porównawczych stosuje się oznaczenia lepkości względnej w wielu krajach europejskich w tym w Polsce w stopniach Englera, °E, ale we Francji jednostką są stopnie Barbiego, °B, w Wielkiej Brytani jednostką jest sekunda Redwooda, RI zaś w USA sekunda Saybolta, SUS.
Teraz pytanie dla potrzeb rynku rowerowego czy lepkość oleju do łańcucha ma wpływ na skuteczność smarowania? Ma, jednak w dobie smarów hybrydowych wpływ lepkości na skuteczność smarowania jest zdecydowanie mniejszy niż wtedy, gdy podstawa były oleje mineralne. Idąc tropem lepkości oleju zdyskwalifikowane powinny zostać smary w aerozolu, ponieważ maja bardzo małą lepkość tak jak tzw. smary suche, które odparowują pozostawiając cienką warstewkę smaru na elementach łańcucha. Dobór lepkości oleju bazowego jest indywidualną sprawą producenta smaru do łańcucha rowerowego i zależy głównie od zawartych w nim dodatków uszlachetniających i warunków na jakie dedykowany jest smar.
Lepkość oleju w rowerze
